میلگرد استیل

میلگرد استیل

«میلگرد استیل» از آلیاژی به نام «استنلس استیل» ساخته می شود. فلز استیل بعد از فولاد کربنی بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف دارد. فولاد به دو دسته تقسیم می‌ شود:

• فولاد کربنی: از ترکیب آهن (Fe) و کربن(C) با عناصری مانند فسفر (P)، منگنز (Mg)، گوگرد (S) و سیلیسیم (Si) ساخته می شود. 
• فولاد آلیاژی: از ترکیب یک عنصر اصلی ساخته می شود، به طور مثال در فلز استیل، آهن عنصر اصلی است. یک یا چند عنصر دیگر در ترکیب با عنصر اصلی، آلیاژ مورد نظر را می سازند (فلزی یا غیرفلزی). 

هدف از ترکیب عناصر با یکدیگر، ارتقاء خواص مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی آنهاست. فلز استیل ویژگی ضد خوردگی داشته و در برابر فرآیند اکسیدن شدن (رطوبت و هوا) مقاوم است. استیل در انواع مختلفی تولید می شود:

• استیل نسوز 
• استیل نگیر (ضد مغناطیس) 
• استیل بگیر (آهنربا به خود جذب می کند)

سطح آلیاژ استیل صاف، صیقلی و براق است، به همین دلیل جنبه (کاربرد) دکوراتیو نیز دارد. جالب است بدانید در زمینه تولید میلگرد نیز انواع میلگرد استیل تولید و به بازار مصرف عرضه می شود. در صنایع مختلف (لوازم خانگی و...)، ساختمان سازی و دکوراسیون از آن استفاده می کنند. 

فلز استیل چیست؟ (Stainless Steel)

پیش از آشنایی با میلگرد استیل ابتدا با فلز استیل و ویژگی های آن آشنا می شویم. «استنلس استیل» یک نوع آلیاژ فولادی است که عنصر اصلی و مادر در آن، آهن (Fe) می باشد. میزان کربن (C) موجود در آن نیز حداکثر 2% است. یکی دیگر از عناصر ترکیبی و اصلی، عنصر کروم (Cr) است که خاصیت ضد زنگ بودن را به فولاد می بخشد. بین 5 الی 11% کروم به آهن اضافه می شود. علاوه بر ایجاد خاصیت ضد زنگ بودن، باید شکل پذیری، سختی و مقاومت را در آهن افزایش داد. به این منظور عناصر دیگری مانند مس (Cu)، مولیبدن (Mo) و تیتانیوم (Ti) به ترکیبات قبلی اضافه می کنند. این عناصر بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی به عنصر پایه (آهن) اضافه می شوند.

میلگرد استیل چیست؟

میلگرد ها بر اساس نوع فلز و آلیاژ به چند نوع دسته بندی می شوند، یکی از آنها میلگرد استیل نام دارد. میلگرد در دسته پروفیل‎های ساختمانی قرار دارد که سطح مقطع آن دایره‎ای اما تو پر است، به صورت شاخه ای (با طول 12 متر) ساخته می‎شود. در تعریف میلگرد عنوان شده است که میلگرد در سازه های بتن آرمه نقش مهمی داشته و در واقع مکمل یکدیگرند. بتن مقاومت کششی ضعیفی داشته و شکننده تر است، اما دارای مقاومت فشاری بالایی می باشد. در مقابل میلگرد مقاومت کششی و چرخشی بالایی دارد. 

میلگرد استیل در انگلیسی با عنوان «Stainless Steel» شناخته می شود. ترکیبات مختلف برای ساخت میلگرد استیل را در قسمت قبل بیان کردیم. این نوع میلگرد در برابر خوردگی کاملا مقاوم است (ضدزنگ) که باعث می شود طول عمر سازه‎های بتنی (نسبت به میلگرد فولادی کربن) افزایش یابد. عنصر کروم (Cr) باعث می شود یک لایه اکسید در سطح تشکیل شود. در نتیجه مانع برخورد عنصر آهن با هوا و ایجاد زنگ زدگی و خوردگی خواهد شد.

انواع میلگرد استیل

میلگرد استیل به دو روش نورد گرم و نورد سرد تولید می‌شود، از شمش استیل نیز برای تولید آن استفاده می کنند. این نوع میلگرد بر اساس معیارهای مختلف دسته بندی می شود:

میلگرد استیل یا استیل نگیر: این نوع میلگرد خاصیت مغناطیسی ندارد، به عبارت دیگر آهنربا را به سمت خود جذب نمی کند. مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارد، همچنین در برابر عوامل مخرب محیطی و جذب انرژی بالا، مقاومت بالایی دارد. دارای عناصر کروم، نیکل و مولیبدن است. این نوع میلگرد در قطر 40 میلیمتر تولید و عرضه می‌شود. محصولات این گروه در سری 300، در دو گرید تولید می شود:

• 304
• 316

میلگرد استیل کربن یا استیل بگیر: این نوع میلگرد دارای خاصیت مغناطیسی (جذب آهنربا) است. به دلیل اینکه عنصر کربن به کار رفته در آن زیاد است. این نوع میلگرد استحکام و مقاومت بالایی دارد. البته سرعت اکسیداسیون و خوردگی در آن، نسبت به استیل نگیر بسیار بیشتر است. بنابراین در محیط هایی که رطوبت بالایی وجود دارد استفاده از آن توصیه نمی شود. این نوع میلگرد در سه گرید پرکاربرد تولید می شود:

• 410
• 420
• 431

میلگرد استیل نسوز: مقادیر زیادی عناصر نیکل و کروم در این نوع میلگرد وجود دارند. ویژگی اصلی این میلگرد مقاومت در برابر حرارت و دمای زیاد است. در سه گرید تولید می شود:

• 309
• 316
• 321

میلگرد استیل آلیاژی:برای ساخت این نوع میلگرد علاوه بر عناصر کروم و نیکل، عناصر فلزی دیگری مانند آلومینیوم (Al) و مس (Cu) به ترکیبات اولیه افزوده می‌شوند. انواع میلگرد های این گروه شامل:

• Mo40
• Mo55
• Ck45
• Ck60
• St52

استاندارد های ساخت میلگرد استیل

در زمان خرید انواع میلگرد استیل باید با توجه به کاربرد و استانداردهای ساخت، محصول مورد نظرتان را انتخاب کنید. تولیدکنندگان برای ساخت انواع میلگرد از استانداردهای تعیین شده (میزان اضافه کردن عناصر، روش ساخت و...) در این زمینه پیروی می کنند. برخی استانداردهای ساخت انواع میلگرد عبارتند از:

• میلگرد استیل گرید 304 بر اساس استاندارد DIN 1/4541 آلمان ساخته می شود.
• استاندارد ساخت میلگرد استیل نگیر در آمریکا تحت عنوان ASTM A955/A955M در سال 1996 میلادی تدوین شده است.

برای ساخت میلگرد استیل با گریدهای مختلف، استاندارد های متفاوتی تدوین شده اند. هر تولیدکننده ممکن است برای ساخت میلگرد، یکی از این استاندارد ها را انتخاب کند:

• استاندارد BS
• استاندارد EN
• استاندارد USN
• استاندارد JIS ژاپن

وزن و ابعاد میلگرد استیل

برای محاسبه وزن میلگرد استیل سه معیار مهم، مورد نیاز است. برای به دست آوردن وزن، طول میلگرد (بر حسب میلیمتر)، قطر میلگرد (بر حسب میلیمتر) و چگالی فلز استیل را باید به دست بیاورید. چگالی استیل همان چگالی فولاد است، یعنی 7/8 در نظر گرفته می‌شود. معمولاً تولیدکننده ها یا فروشنده ها در رابطه با میلگرد استیل با گریدهای مختلف، جدول هایی را تهیه می‎کنند. در این جدولها وزن، طول، ضخامت و اطلاعات مهم و کاربردی دیگر درج شده اند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‎توانید به جدول های مربوطه مراجعه کنید.

در زمان انتخاب و خرید میلگرد استیل، باید با توجه به کاربرد، طول و ضخامت را مورد توجه قرار دهید. اگر ضخامت میلگرد کم باشد به صورت کلاف یا شاخه 12 متری تولید می شود. معمولا در ضخامت های 1/6 الی 5 میلیمتر تولید و به بازار عرضه می‌شوند. اگر ضخامت از 5 میلیمتر بیشتر باشد (الی 300 میلیمتر) به صورت شاخه 6 متری تولید می‎کنند. برخی کارخانجات نیز به صورت شاخه‎ 4 متری تولید می کنند.

کاربرد میلگرد استیل

اولین نکته‌ای که در رابطه با کاربرد میلگرد استیل باید در نظر داشت اینست که گریدهای مختلف، کاربردهای مخصوصی در صنایع دارند. انواع میلگرد استیل در صنایع مختلف از ساخت وسایل آشپزخانه تا ساخت توربین های پیشرفته کاربرد دارند. این کاربردها شامل:

• ساخت ماشین آلات صنعتی
• ساخت تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی 
• ساخت قطعات نیروگاهی مانند میل و روترها  
• قابل استفاده در صنعت ساخت و ساز ساختمانی 
• ساخت تجهیزات مهندسی و کاربرد در مهندسی مکانیک 
• ساخت قالب ها در صنایع تولید شیشه، سرامیک و پلاستیک
• صنعت تولید و بسته بندی مواد غذایی، آشامیدنی و مواد شیمیایی 
• ساخت قطعات حساس در صنعت نساجی، نفت، پالایش و پتروشیمی 
• ساخت ظروف و لوازم آشپزخانه مانند قاشق و چنگال، صفحه اجاق گاز و... 
• کاربرد های دکوراتیو و طراحی داخلی ساختمان مانند ساخت نرده استیل و... 
• ساخت تجهیزات مهم مانند دیگ بخار، توربین های بخار و حتی مبدل های حرارتی (استیل نسوز) 

مزایای استفاده از میلگرد های استیل

با نگاهی به کاربردهای میلگرد استیل متوجه می شویم به دلیل مزیت های بسیار مهمی که دارد از آن در صنایع مختلف استفاده می کنند. مزایای استفاده از میلگرد استیل عبارتند از:

• تحمل دمای بسیار بالای استیل 
• نفوذپذیری مغناطیسی بسیار کم
• خواص مکانیکی و فیزیکی ارتقا یافته 
• عدم تاثیر میدان مغناطیسی بر روی آن
• بازرسی دوره ای بسیار کم نسبت به فولاد 
• ضد خوردگی و اکسیداسیون در محیط های مختلف 
• چند برابر شدن مقاومت و استحکام بعد از استفاده، به خصوص در سازه های بتنی 

صنعت فولاد در ایران پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است، به طوری که در زمینه صادرات نیز فعالیت دارند. بزرگترین کارخانه ها در ایران، انواع محصولات فولادی از جمله انواع میلگرد و میلگرد استیل را تولید می کنند. کارخانه های فولاد در ایران بهترین میلگرد استیل را مطابق با استاندارد های روز دنیا تولید و نیاز بازار داخل را برطرف می کنند.